Amaç: Yapılan çalışmada postmenopoz dönemdeki kadınlar ile genç kadınların ses ısıtma egzersizleri öncesi ve sonrası, ses ısıtma egzersizlerinin akustik parametreler üstündeki etkililiğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya yaş ortalaması 49,30 (± 2,90) olan postmenopoz dönemdeki 23 kadın katılımcı ile yaş ortalaması 25,09 (± 3,25) olan 23 genç kadın katılımcı dahil edilmiştir. Oluşturulan iki gruba bir seans kapsamlı ses ısıtma egzersizleri uygulanmıştır. Katılımcılara ait akustik veriler (temel frekans, jitter, shimmer, gürültü harmonik oranı ve yumuşak fonasyon indeksi) MDVP ile ölçülmüş olup, elde edilen veriler grup içi ve gruplar arası olarak SPSS 22.0 programı ile istatiksel olarak karşılaştırılmıştır. Gruplar arası karşılaştırmalarda verilerin normal dağılıp dağılmadığı dikkate alınarak Bağımsız Örneklem t-Testi ya da Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Grup içi karşılaştırmalarda ise yine normal dağılım varsayımı dikkate alınarak Bağımlı Örneklem t-Test veya Wilcoxon İşaretli Sıralar testi ile incelenmiştir. Bulgular: Gruplar arası ilk ölçümlerde temel frekans postmenopoz kadınlarda genç kadınlara göre anlamlı düzeyde daha düşük görülürken; shimmer, gürültü harmonik oranı ve yumuşak fonasyon indeksi parametreleri genç kadınlara göre anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Ses ısıtma egzersizleri sonrası gruplar arası son ölçümlerde temel frekans genç kadınlarda postmenopoz dönem kadınlara göre daha yüksek bulunurken; jitter shimmer, gürültü harmonik oranı ve yumuşak fonasyon indeksi parametrelerinde gruplar arası farklılık bulunmamıştır. Postmenopoz dönem kadınların ses ısıtma egzersizleri sonrası grup içi ön test-son test verilerinin karşılaştırılması sonucunda temel frekansın uygulama sonrası arttığı; jitter, shimmer ve yumuşak fonasyon indeksi parametrelerinde azalma olduğu ancak gürültü harmonik oranında anlamlı bir farklılık olmadığı bulunmuştur. Genç kadınların ses ısıtma egzersizleri sonrası grup içi ön test-son test verilerinin karşılaştırılması sonucunda temel frekansta artma, jitter ve yumuşak fonasyon indeksi değerlerinde azalma bulunurken shimmer ve gürültü harmonik oranı değerlerinde anlamlı bir farklılaşma bulunmamıştır. Sonuç: Çalışmadan elde edilen bulguların sonucunda menopoz döneminde kadınların ses karakteristiklerinin değişkenlik gösterebileceği ve bu dönemdeki kadınlarda uygulanan ses ısıtma egzersizlerinin akustik parametreler üzerinde etkili olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelimeler
ses, menopoz, hormon, ses ısıtma egzersizleri, akustik parametreler
Referanslar
Abitbol, J., Abitbol, P., & Abitbol, B. (1999). Sex hormones and the female voice. Journal of Voice, 13(3), 424-446.
Amir, O. (2004). The impact of hormonal fluctuations on female vocal folds. Current Opinion in Otolaryngology & Head and Neck Surgery, 12(3), 180-184.
Andrade, P. A., Wood, G., Ratcliffe, P., Epstein, R., Pijper, A., & Svec, J. G. (2014). Electroglottographic study of seven semi-occluded exercises: LaxVox, straw, lip-trill, tongue-trill, humming, hand-over-mouth, and tongue-trill combined with hand-over-mouth. Journal of Voice, 28(5), 589-595.
Andrews, M. L. (2002). Voice treatment for children and adolescent (2. Basım.). Thomson.
Brockmann-Bauser, M., Balandat, B., & Bohlender, J. (2020). Immediate lip trill effects on the standard diagnostic measures voice range profile, jitter, maximum phonation time, and dysphonia severity index. Journal of Voice, 34(6), 874-883.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (10. Basım). Pagem Akademi
Martins, R. H. G., Ribeiro, C. B. H., de Mello, B. M. Z. F., Branco, A., & Tavares, E. L. M. (2012). Dysphonia in children. Journal of Voice, 26(5), 674-e17.
D'haeseleer, E., Depypere, H., Claeys, S., & Van Lierde, K. M. (2011). The relation between body mass index and speaking fundamental frequency in premenopausal and postmenopausal women. Menopause, 18(7), 754-758.
D'haeseleer, E., Depypere, H., Claeys, S., Wuyts, F. L., Baudonck, N., & Van Lierde, K. M. (2011). Vocal characteristics of middle-aged premenopausal women. Journal of Voice, 25(3), 360-366.
D'haeseleer, E., Depypere, H., & Van Lierde, K. (2013). Comparison of speaking fundamental frequency between premenopausal women and postmenopausal women with and without hormone therapy. Folia Phoniatrica et Logopaedica, 65(2), 78-83.