Amaç: Tek taraflı ses teli paralizisi (STP) olan hastalarda aspirasyon-penetrasyon varlığının değerlendirilmesi ve subjektif değerlendirme yöntemi olan Gugging Yutma Tarama Testi (Gugging Swallowing Screen-GUSS) ile objektif değerlendirme yöntemi olan Fiberoptik Endoskopik Yutma Çalışması (FEYÇ)’in sonuçları arasındaki korelasyonun hesaplanmasıdır. Yöntem: Bu çalışmada ilişkisel araştırma modeli kullanılmıştır. Bu çalışma İstanbul Samatya Eğitim Araştırma Hastanesi Kulak Burun Boğaz kliniğine başvuran, tek taraflı STP tanısı olan 8 hasta ile gerçekleştirilmiştir. Hastalara dil ve konuşma terapisti tarafından GUSS ve Kulak Burun Boğaz hekimi tarafından FEYÇ uygulanmıştır. Bulgular: GUSS değerlendirmesine göre 8 hastanın %75’inde ve FEYÇ değerlendirmesine göre %50’sinde aspirasyon-penetrasyon bulgularına rastlanmıştır. FEYÇ skorları ile GUSS skorları arasında istatistiksel olarak anlamlı olmayan negatif yönlü zayıf bir korelasyon mevcuttur. (r=-0.247; p=0.555). Bu sonuçlara bakılarak her ne kadar elde edilen sonuçta zayıf bir ilişki olduğu tespit edilse de GUSS ile aspirasyon-penetrasyon olduğu düşünülen 6 hastanın 4’ünde objektif değerlendirme sonrasında da aspirasyon-penetrasyon varlığına rastlanmış olması dikkat çekicidir. İstatistiksel olarak elde edilen zayıf ilişkinin ve p değerinin anlamsız çıkmasının örneklem sayısının yetersiz olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Sonuç: Tek taraflı STP olan hastalarda vokal kordların paraliziye bağlı olarak hareketsiz kalması sonucu hava yolu korunumunda aksaklıklar meydana gelebilmektedir. Bu çalışma kapsamında yapılan GUSS ve FEYÇ değerlendirmelerine göre, STP olan hastaların büyük bir çoğunluğu aspirasyon ve/veya penetrasyon belirtileri göstermektedir. GUSS, aspirasyon varlığını değerlendirmede objektif bir değerlendirme yapılamadığı durumlarda alternatif bir ölçme aracı olarak klinik ortamda kullanılabilir ve tek taraflı STP olan hastalarda aspirasyon varlığı hakkında fikir verebilir; fakat bu hastaların FEYÇ gibi objektif değerlendirme araçlarıyla ileri değerlendirme almaları gereklidir.
Anahtar Kelimeler
disfaji, yutma bozukluğu, ses teli paralizisi, aspirasyon, penetrasyon
Referanslar
American Speech-Language & Hearing Association (2019). Swallowing disorders in adults. Erişim adresi: https://www.asha.org/public/speech/swallowing/Swallowing-Disorders-in-Adults/
Akçi̇l, M. (2015). Pnömoni öyküsü olan yaşlılarda yutma fonksiyonunun değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Aviv, J. E., Kim, T., Thomson, J. E., Sunshine, S., Kaplan, S., & Close, L. G. (1998). Fiberoptic endoscopic evaluation of swallowing with sensory testing (FEESST) in healthy controls. Dysphagia, 13(2), 87–92. doi:10.1007/PL00009561
Bhattacharyya, N., Kotz, T., & Shapiro, J. (2002). Dysphagia and aspiration with unilateral vocal cord immobility: Incidence, characterization, and response to surgical treatment. Annals of Otology, Rhinology & Laryngology, 111(8), 672–679. doi:10.1177/000348940211100803
Boeschi R., & Deboer, M. (2019). Aspiration. R. Wilmott, A. Bush, R. Deterding, F. Ratjden, P. Sly, & H. J. Zar (Ed.), Kendig's Disorders of The Respiratory Tract in Children (9. baskı) içinde (s. 1097-1105). doi:10.1016/C2015-0-01292-8
Brady, S., & Donzelli̇, J. (2013). The modified barium swallow and the functional endoscopic evaluation of swallowing. Otolaryngologic Clinics of North America, 46(6), 1009–1022. doi:10.1016/j.otc.2013.08.001
Carruthers, D. G. (2013). Paralysis of The Vocal Cords. D. G. Carruthers (Ed.), Diseases of the Ear, Nose, and Throat (2. baskı) içinde (s. 295-302). Butterworth-Heinemann.
Counter, P. R., & Ong, J. H. (2018). Disorders of swallowing. Surgery (Oxford), 36(10), 535-542. doi:10.1016/j.mpsur.2018.08.004
Gerek, M., Çiyiltepe, M., Atalay, A. & Özkaptan, Y. (2004). Yutma bozukluğunda fiberoptik endoskopik tanı yöntemi ve değerlendirme protokolü. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Dergisi, 12(1): 25-42.
Heitmiller, R. F., Tseng, E., & Jones, B. (2000). Prevalence of aspiration and laryngeal penetration in patients with unilateral vocal fold motion impairment. Dysphagia, 15(4), 184–187. doi:10.1007/s004550000026
Irace, A.L., Dombrowski, N.D., Kawai, K., Dodrill, P., Perez, J., Hernandez, K., Davidson, K., Hseu, A., Nuss, R., & Rahbar, R. (2019). Aspiration in children with unilateral vocal fold paralysis. Laryngoscope, 129(3), 569-573. doi:10.1002/lary.27410
Jackson, S., & Eastaugh-Wari̇ng, T. (2018). Regurgitation and aspiration. Anaesthesia & Intensive Care Medicine, 19(9), 471–474. doi:10.1016/j.mpaic.2018.06.004
Jafari̇, S., Pri̇nce, R. A., Ki̇m, D. Y., & Paydarfar, D. (2003). Sensory regulation of swallowing and airway protection: A role for the internal superior laryngeal nerve in humans. The Journal of Physiology, 550(1), 287–304. doi:10.1113/jphysiol.2003.039966
Jang, Y. Y., Lee, S. J., Jeon, J. Y., & Lee, S. J. (2011). Analysis of video fluoroscopic swallowing study in patients with vocal cord paralysis. Dysphagia, 27(2), 185–190. doi:10.1007/s00455-011-9351-3
Karaduman, A., Serel, S., Ünlüer, Ö., & Demi̇r, N. (2012). Penetrasyon aspirasyon skalası: Kişiler arası güvenirlik çalışması. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 23(3), 151-155. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/138070