Giriş: Sulkus vokalis, vokal foldların
serbest kenarına paralel olarak, genellikle çift taraflı simetrik şekilde
görülen oluk biçiminde bir oluşumdur. Sulkus vokalisin nedenini araştıran
yeterli çalışma yoktur ve etiyolojisi tam olarak anlaşılamamıştır. Alanyazında
konjenital, edinilmiş ve nedeni bilinmeyen olarak üç farklı nedenden
kaynaklandığı belirtilmektedir. Sulkus vokalisin yönetiminde tıbbı (cerrahi müdahale)
ve tıbbi olmayan yöntemler (ses terapisi, vokal hijyen ve davranış değişikliği
vs.) kullanılabilir. Amaç: Lax Vox
Ses terapisi çeşitli fonksiyonel ve organik ses bozukluklarında kullanılan
bütüncül bir terapi yaklaşımıdır. Bütüncül olması nedeniyle tüm vokal yolun
değişmesini ve eş zamanlı olarak zorlanmadan hareket etmesi hedeflenir. Bu çalışmada,
Sulkus vokalisi olan iki vakada Lax Vox Ses terapisinin etkililiğinin incelenmesi
amaçlanmıştır. Yöntem: Sulkus
vokalis tanılı olarak kliniğe başvuran bu iki vakada Lax Vox terapi yöntemi ile
7 hafta boyunca terapi uygulanmıştır. Lax Vox cihazı ile ‘sessiz üfleme, sostenuto,
stacato ve portemento’ egzersizleri vakanın ilerleme hızına bağlı olarak
yaptırılmıştır. Terapi seansları arasında tüm egzersizlerin günde altı defa
yapılması istenmiştir. Bu sayede, farklı
perdelerde vakaların ses ranjı arttırılmaya çalışılmıştır. Terapi sürecinde
vakaların vokal hijyene dikkat etmesi de istenmiştir. Vakaların terapi öncesi
ve sonrası aletsel ve algısal değerlendirmeleri yapılmıştır. Bulgular: Genel olarak bakıldığında terapi
sonucunda, vokal foldların kapanma örüntüsünün daha iyi olduğu, maksimum
fonasyon süresinin arttığı ve s/z oranında ölçülebilir bir artış olduğu
belirlenmiştir. Lax Vox terapisinin birinci vakada daha etkili olduğu gözlemlenirken;
ikinci vakada maksimum fonasyon süresinde artış olsa da elde edilen artış
istenilen düzeyde değildir. Lax Vox ses terapisi her iki vakada da etkili bir
yöntem olmasına rağmen, vakalardan biri daha fazla fayda sağlamıştır. Bunun
sebebi kişisel motivasyon ve terapi sürecinde verilen egzersizleri düzenli bir
şekilde yapmak olarak açıklanabilir. Sonuç
ve Tartışma: Çalışmanın sonucunda, Sulkus Vokalis tanısı almış bu iki vakada
ses terapisinin ses kalitesini arttırmada etkili olduğu belirlenmiştir. Lax Vox
Terapidenin bütüncül doğası sayesinde tüm fonatuar mekanizmanın doğru çalışması
ve zorlanmadan koordineli hareketinin oluşması hedeflenir. Lax Vox Ses
terapisinin sayesinde konuşma mekanizmanın biyomedikal ve fiziksel süreçlerinin
değişmesini sağlar ve hastaların minimum efor ile ses üretimesine yardımcı
olur. Bu alanda yeterli çalışma olmadığı için, Lax Vox Ses terapisinin Sulkus vokalis’te
etkililiğini belirlemek için daha fazla çalışma yapılmasına ihtiyaç
vardır.
Anahtar Kelimeler
Lax vox, sulkus vokalis, ses terapisi, ses, ses kıvrımları
Referanslar
Boone, D. R.,
McFarlane, S. C., Von Berly, S. L., & Zraick, R. I. (2010). The Voice and Voice
Therapy. (8. bsk). Boston, MA: Pearson Publication.
Bouchayer, M.,
Cornut, G., Loire, R., Witzig, E., Roch, J. B. & Bastian, R. (1985)
Epidermoid cyst, sulci, and mucosal bridges of the true vocal cord: a report of
157 cases. Laryngoscope, 95(9), 1087–1094.
Damrose, E. J.
& Berke, G. S. (2003). Advances in the management of glottic insufficiency.
Otolaryngology Head and Neck Surgery. 11, 480-484.
Denizoğlu, İ.
(2013). Lax Vox ses terapisinde yöntem ve uygulamalar. Türkiye Klinikleri Journal
of Ear Nose Troath-Special Topics, 6(2), 32-40.
Friedrich, G.,
Dikkers, F. G. & Arens, C. (2013) Vocal fold scars: current concepts and
future directions. Consensus report of the phonosurgery committee of the
European Laryngological Society. European Archives of Otorhinolaryngoly 270,
2491–2507.
Ford, C. N.,
Inagi, K., Khidr, A., Bless, D. M., & Gilchrist, K. W. (1996). Sulcus vocalis:
A rational analytical approach to diagnosis and management. Annals of
Otology, Rhinology & Laryngology, 105(3), 189–200.
Giovanni, A.,
Chanteret, C. & Lagier, A., (2007) Sulcus vocalis: A review. European
Archives of Otorhinolaryngology, 264, 337–344.
Husain, S. &
Sulica, L. (2016) Familial sulcus vergeture: further evidence for origin of
type 2 sulcus. Journal of Voice, 30(6), 761.e19–761.e21.
Mailänder, E.,
Mühre, L., & Barsties, B. (2017). Lax Vox as a voice training program for
teachers: A pilot study. Journal of voice, 31(2), 262-e13.
Mendes, A. L.
F., do Carmo, R. D., de Araújo, A. M. G. D., Paranhos, L. R., da Mota, C. S.
O., Schneiberg, S., ... & Aragão, J. A. (2018). The effects of phonation
into glass, plastic, and laxvox tubes in singers: a systematic review. Journal
of Voice.Miaśkiewicz. B.& Szkiełkowska, A. (2015) Diagnostic difficulties
in sulcus vocalis. Nowa Audiofonologia 4(1), 60–63.
Nakayama, M.,
Ford, C. N., Brandenburg, J. H. & Bless, D. M. (1994) Sulcus vocalis in
laryngeal cancer: A histopathologic study. Laryngoscope 104, 16–24.
Pontes, P.,
& Behlau, M. (1993) Treatment of sulcus vocalis: auditory perceptual and
acoustical analysis of the slicing mucosa surgical technique. Journal of
Voice, 7, 365-376.
Rajasudhakar, R.
(2016). Effect of voice therapy in sulcus vocalis: A single case study. South
African Journal of Communication Disordes, 63(1), a146.
Romero-Arias,
T., García-Escudero, F., Redondo-Ventura, F. & Betancort-Montesinos, M.
(2018). Acoustic analysis and speech therapy intervention in spoken and sung
voice with the Lax Vox technique: on the subject of a case. Majorensis, 14,
49-56.
Rubin, J.S.,
& Yanagisawa, E. (2006). Benign vocal fold pathology through the eyes of
the laryngologist. J. S. Rubin, R. T Sataloff, & G. S. Korovin (Ed.) içinde,
Diagnosis And Treatment of voice Disorders. (3. Bsk), sf. 209–221). San
Diego, CA: Plural Publishing Inc.