Amaç:Primer Progresif Afazi (PPA) dil becerilerinin yavaş ve ilerleyici şekilde bozulduğu nörolojik bir sendromdur. Bu çalışmanın amacı PPA tanılı Türkçe konuşan bir vakanın dil becerilerinin, nöropsikolojik profilinin ve günlük yaşam aktivitelerini sürdürebilme düzeyinin belirlenmesi ve ayrıntılı betimlenmesidir. Yöntem:Vakanın dil becerilerinin değerlendirilmesinde Afazi Dil Değerlendirme Testi (ADD); nöropsikolojik profilinin değerlendirilmesinde Çizgi Yönü Belirleme Testi, Benton Yüz Tanıma Testi, Saat Çizim Testi, İz Sürme Testi, İşaretleme Testi, Simültanagnozi Testleri (Harf eksiltme, Lokal Global Harfler [Navon] Harfleri, Poppelretuel Kesişen Şekiller), Şifre Testi, 3 Kelime 3 Şekil Testi ve Standardize Mini Mental Testin şekil kopyalama maddesi; motor becerilerin değerlendirilmesinde Edinburgh El Tercihi Testi, Konstrüksiyonel Apraksi Testi, Oral Apraksi Testi, Diadokokinezi Testi, Luria’nın 3 Basamaklı Motor Sekans Testi; günlük yaşam aktivitelerine katılımın değerlendirmesinde ise Günlük Yaşam Aktiviteleri Ölçeği, Nöropsikiyatrik Envanter, Frontal Davranış Envanteri, Sosyal Ağ İndeksi ve Zarit Bakıcı Yükü Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular:Afazi Dil Değerlendirme Testi sonuçlarına göre vakanın konuşma akıcılığı, işitsel anlama, otomatik konuşma, tekrarlama, adlandırma, okuma ve yazma becerileri ileri düzeyde etkilenmiştir. Dil bozulmalarına ek olarak, vaka hastalığın ileri aşamasında olduğu için bellek, dikkat ve muhakeme becerileri etkilenmiştir; dil alanındaki bozulmalara konuşma apraksisi ve oro-bukkal apraksi eşlik etmektedir. Günlük yaşam aktiviteleri de olumsuz yönde etkilenmiştir ve hastanın bağımsızlığının azalmış olduğu belirlenmiştir. Sonuç:Primer progresif afazide dil, biliş ve günlük yaşam aktiviteleri etkilenmektedir; müdahale yöntemleri etkilenen bu alanlar gözetilerek oluşturulmalıdır.
Anahtar Kelimeler
primer progresif afazi, demans, dil, biliş, günlük yaşam aktiviteleri
Referanslar
Akça-Kalem, Ş., Hanağası, H., Cummings, J. L. ve
Gürvit, H. (2005). Validation study of the Turkish translation of the
neuropsychiatric inventory (NPI). 21st international conference of alzheimer’s
disease international, Sept. 28-Oct. 1, 2005 İstanbul, Turkey. Abstract Book
Poster 47.
Akça-Kalem, Ş., Hanağası, H., Kertesz, A., ve
Gürvit, H. (2005). Validation study of the turkish translation of the frontal behavioral
inventory (FBI). 21st International Conference of Alzheimer’s Disease
International, Sept. 28-Oct. 1, 2005
Istanbul, Turkey. Abstract Book P48, 58–59.
Benton, A. L. (1980). The neuropsychology of
facial recognition. American
Psychologist, 35(2), 176.
Benton, A. L., Varney, N. R. ve des Hamsher,
K. (1978). Visuospatial judgment: A clinical test. Archives of Neurology, 35(6), 364-367.
Keskinkılıç, C. (2008). Standardization
of benton face recognition test in a turkish normal adult population. Turkish Journal of Neurology, 14(3), 179-190.
Cangöz, B., Karakoç, E. ve Selekler, K.
(2006). The norm determination and validity-reliability studies of clock
drawing test on Turkish adults and elderlys (ages 50 and over). Turkish Journal of Geriatrics, 9(3),
136- 142.
Cangöz, B., Karakoç, E. ve Selekler, K.
(2007). İz sürme testinin 50 yaş üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi için
standardizasyon çalışması. Türk
Geriatri Dergisi, 10, 73-82.
Cummings, J. L., Mega, M., Gray, K.,
Rosenberg-Thompson, S., Carusi, D. A. ve Gronbein, J. (1994). The
neuropsychiatric inventory: comprehensive assessment of psychopathology in
dementia. Neurology, 44(12),
2308–2314.
Duffy, J. R.., Strand, E. A. ve Josephs, K. A.
(2014). Motor speech disorders associated with primary progressive aphasia. Aphasiology, 28, 1004-1017.
Henry, M. L. ve Grasso, S. M. (2018).
Assessment of individuals with primary progressive aphasia. Seminars in Speech and Language, 39(3),
231–241. doi:10.1055/s-0038-1660782.